Tịnh tâm không tự cảnh, không tự người mà tự mình.

Ở Huế, người ta gọi nhà rường là nhà vườn, thành thử không gian vườn rất được chú trọng

Chọn sự im lặng với một người đầy nghĩa vụ với cộng đồng như chị có khó không? Phật pháp đã mang lại cho chị điều gì, để giúp chị chuyển hướng đời mình, và chuyển hướng kinh doanh? Kinh có kinh vô tự, lời có lời vô ngôn, lặng im cũng là một cách tỏ tường.

Thương nhân Tạ Thị Ngọc Thảo Theo chị, quan niệm về không gian sống của phương Tây và phương Đông có gì khác biệt? Con người ngày nay đang lùng một không gian sống như thế nào cho riêng mình và gia đình? Trước đây khi chưa có điều kiện ra nước ngoài, tôi quan niệm rằng, không gian sống của người phương Đông là bên trong ngôi nhà, không gian sống của người phương Tây là bên ngoài ngôi nhà.

Sự lặng yên của CTQ có được nhờ quy hoạch tổng mặt bằng theo chữ khẩu, chỉ có chùa và cung vua mới sử dụng mặt bằng chữ khẩu này.

Ohso có viết một câu rất hay: “Ta đã im lặng đến như vậy mà người không hiểu nữa thì đành vậy”. Với thế đất như vậy, thật là một thách thức hấp dẫn cho tôi và kiến trúc sư

Từ đó tôi hiểu, tâm mình tự mình an, chẳng cảnh, vật, người, Phật, Trời nào an giúp được. Tịnh tâm không tự cảnh, không tự người mà tự mình. Nếu hiểu kinh dinh là như thế thì xây nhà để bán hay nấu cơm chay phục vụ khách cũng đều là phụng sự xã hội, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.

Sau này đọc kinh Phật tôi còn ngộ thêm “tâm cũng chẳng có, vì nếu có thì tâm trú vào đâu?” Khu vườn có bức tượng đức nhị tổ Huệ Khả ở CTQ là dài của tôi mỗi ngày.

Chị có lo sợ nhiều không, khi thiên hướng sống trở về với tự nhiên đang bị nhấn chìm bởi những đe dọa của môi trường, của phát triển kinh tế và nhiều sức ép khác? Nguyễn Bỉnh Khiêm có câu thơ khá phổ thông “Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ/Người khôn đứa ở chốn lao xao”

Thế nhưng, nơi vắng vẻ bây chừ cũng bắt đầu lao xao, bởi vậy muốn “dại” cũng không dễ. Muốn “nghe” được lời vô ngôn thân phải an và trí phải tỉnh. Sự mãnh liệt của chồi non truyền cho tôi nhựa sống, nhìn cây vươn lên trong mọi hoàn cảnh thời tiết Huế, nhất là đang mùa gió Lào này, tôi thấy sự ráng của mình chưa nhằm gì.

Từ nhỏ đến giờ tôi chưa bao giờ có thời kì để gieo bất cứ hạt giống nào xuống đất thành ra tôi cũng chưa cảm nhận được hạnh phúc khi quan sát sự nảy mầm, đơm hoa, kết trái và cho quả. Không chỉ thế, Huế còn có thành cổ, có hệ thống chùa dày đặc, có mật độ tăng – ni cao nhất nước; những “cái có” này đã làm Huế huyễn hoặc, linh nghiệm

Hiện tôi hiểu, không gian sống bắt nguồn từ văn hóa dân tộc, văn hóa bản thân và khí hậu. Nheo có thể nghe má và các bác (bạn của má) trò chuyện kinh tế cả ngày không chán. Khách hàng tôi nhắm đến để mua sản phẩm địa ốc của mình là những người sống cốt tử nhờ hương hoa, khí trời vì thế kiến trúc phải thanh tú, nội thất phải tinh tế và không gian sống phải được chăm sóc.

Chị có sợ hãi điều gì không? Phật cũng mình mà ngạ quỷ cũng mình, tôi chỉ sợ chính tôi thôi! Bài: kim yến - ảnh: ái vân (huế) Nếu ta tìm về tự nhiên chỉ để "Thu ăn măng trúc, đông ăn giá/ Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao" là thuận theo lẽ thiên nhiên, còn về nơi vắng vẻ với ý đồ "dời sông, lấp biển", đốn cây rừng mà không trồng mới, khai thác tài nguyên mà không có kế hoạch bù đắp lại cho tự nhiên.

Thì đó là tuyên chiến với môi trường

Ngôi nhà nào để lại cho chị dấu ấn sâu đậm nhất? Với những người hoạt động trong thị trường địa ốc, ngôi nhà nào của mình cũng có thể là hàng hóa. Về thiết kế, kiến trúc, Cát Tường Quân có gì dị biệt so với những không gian mà chị đã trải đời qua? Ý tưởng của chị đã được kiến trúc sư biểu lộ như thế nào, để có thể tạo nên một không gian yên lặng vừa rất Huế, vừa rất Tạ Thị Ngọc Thảo? Trong ắt ngôi nhà tôi đã ở và đang sở hữu, CTQ là khu nhà rường độc nhất tôi có.

Nheo đi du học Canada từ năm lớp 9, năm nay Nheo vào đại học Toronto ngành kinh tế vĩ mô. Có khi tôi ngồi uống trà ở vườn Thanh Trà, phóng tầm mắt ngắm trọn đồi thông trước sân nhà. Từng dời đổi nhiều lần, nhưng “vật bất ly thân” của chị tuồng như là bức tượng đức thiền sư Huệ Khả? Bài học nào từ vựng thiền sư này mà chị cho là quý giá nhất, và coi đó như phương châm sống của chính mình? Tôi “cảm” thiền sư Huệ Khả (487 – 593) từ mẫu hội thoại như sau: Đức Huệ Khả tìm đến Tổ Đạt Ma thưa: “Xin thầy an tâm cho”, ngài Đạt Ma giải đáp “Đưa tâm đây ta sẽ an” và, đức Huệ Khả ngộ

Chị có thể kể một tí về con trai mình, người sẽ nối nghiệp chị? Chị muốn để lại điều gì cho con? Con trai tôi, Lê Gia Khánh sinh năm 1995, tên ở nhà là Nheo. Tuy vậy, cho đến hiện giờ tôi biết con trai của mình đã trưởng thành và sẽ trở thành người bổ ích cho tầng lớp, dù má mất hay còn.

Tại đây, một thầy, một trò và một bài học duy nhất, đó là nụ cười hỷ xả của ngài; vậy mà trò ngày thuộc, ngày không. Chỗ nào của ngôi nhà mà chị yêu thích nhất? Mỗi buổi sáng, chị thường uống trà ở đâu? Đâu là nơi chốn để chị có thể tịnh tâm nhất? Nơi tôi lẩn quất nhiều nhất là vườn rau sạch.

Thực tại cho thấy cùng một kiến trúc sư người Pháp, nhưng ngôi nhà Pháp xây dựng ở Đà Lạt khác với nhà Pháp tại Huế và Hà Nội; càng khác hơn nữa nếu ngôi nhà Pháp đó nằm trên đất Pháp

Tôi đặt tên cho ngôi nhà ở Huế là “Tịnh cư Cát Tường Quân” (CTQ), “tịnh” là thanh tịnh; “cư” là nhà; CTQ là tên do một vị tăng già đặt cho tôi. Tôi chỉ muốn để phúc lại cho con vì ông bà mình nói, “con trai nhờ đức mẹ”. Người im lặng luôn đủ kiên nhẫn để chờ người khác thấu hiểu lòng mình. Bức tượng đức Huệ Khả cũng là nơi giữ chân của nhiều vị khách quý.

Vị trí Tịnh cư Cát Tường Quân nằm giữa hai triền đồi thông, trên quần thể đồi Thiên An, nghĩa là điểm giáp cuối của chân đồi này và điểm bắt đầu của ngọn đồi khác

Ngôi nhà không chỉ khác về kiến trúc mà còn khác về không gian sống, thành ra dân địa ốc hay nói “căn nhà là một nửa của tâm hồn” hoặc “nhà sao chủ vậy”. Đạo Phật đề cao sự im lặng bởi nó bộc lộ sự thanh tịnh trong mọi mối quan hệ và mọi sự việc. Vì sao đến thời khắc này của cuộc đời, chị lại chọn dừng chân ở Huế? Với Cát Tường Quân, chị muốn tạo ra một không gian sống như thế nào cho chính mình và cho du khách? Trong mắt tôi, Huế như một bức tranh thủy mặc hữu tình.

Những ngôi nhà mà tôi đã ở và đang sở hữu tôi đều có thể bán, nếu được giá. Nhà buôn Lương Văn Can định nghĩa về kinh dinh như sau: “Thông qua sản phẩm và dịch vụ của mình để phụng sự tầng lớp, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn”

Điều này làm tôi thảnh thơi dù từ năm nay, hai má con chỉ gặp nhau vào dịp nghỉ hè.

Trong cuộc chiến giữa con người và môi trường thì, con người luôn luôn thua! Chị có thể kể vẻ đẹp của mỗi ngôi nhà mà chị đã sống từ thủa thơ ấu đến giờ ở Sài Gòn, Đà Lạt.

Riêng ngôi nhà tôi vừa xây dựng xong ở Huế sẽ không là hàng hóa, bởi tôi quyết định sẽ sống ở đây đến cuối đời. Kiến trúc nhà rường thật lạ, mái thấp, cột nhiều, phòng ngủ tí xíu, phòng ngự sinh bé tí, muốn gắn máy lạnh phải tính toán đau đầu, muốn ngăn chặn côn trùng vào nhà nghĩ mãi không ra.

Cũng có khi tôi cầm chén trà đi lanh quanh trong vườn, lúc ngửi bông hoa mới nở, khi lại vuốt ve một thân cây sần già cỗi, nếu mỏi chân thì ngồi xuống một trong những bộ bàn ghế bày tản mác

Môi trường bị đe dọa từ nhiều nguyên nhân, và nguyên do của mọi nguyên do là từ con người.

Có thể nói, khi nhắm mắt nhắm mũi lìa đời, không có gì trên cõi đời này làm tôi vấn vương ngoài Nheo. Lắng nghe lời người nói bằng tai, Lắng nghe sự im lặng bằng tấm lòng. Trong cuộc chiến giữa con người và môi trường thì con người luôn luôn thua!.

Thế mà tôi lại si nhà rường Huế từ cái nhìn trước hết, và đó chính là động lực giúp tôi hoàn thiện CTQ sau hơn ba năm xây dựng

Khi trả lời câu này tôi muốn đề cập đến mối quan hệ quốc gia với dân, mối quan hệ gia đình và những người đang phải lòng nhau.

Giá trị kiến trúc của CTQ là do chúng tôi biết giữ nguyên sự tinh tế của nhà rường và biết loại bỏ những điểm cấp thiết. Du khách đến đây sẽ bắt gặp lối kiến trúc nhà bậc thang của Đà Lạt, đỉnh của ngôi nhà này là sàn của ngôi nhà khác; tại Huế kiến trúc bậc thang là sự khác biệt của Tịnh cư Cát Tường Quân. Thời kì gần đây do cuộc sống nơi đất chật người đông nhiều sức ép, không ít người thèm được “dại”.