Nhịp lớn, thách thức nhiều Hiệp nghị TPP bao gồm những thỏa thuận về đàm đạo hàng hóa, các quy định về xuất xứ, can thiệp, rào cản kỹ thuật, bàn luận dịch vụ, vấn đề sở hữu trí óc, chính sách của chính quyền… giữa những nước tham dự. Ngoại giả, TPP còn bao gồm các nguyên tắc hợp nhất giữa các đối tác về một số vấn đề mới như quyền của người lao động, bảo vệ môi trường, xài của chính phủ, tính minh bạch, doanh nghiệp quốc gia và kết liên chuỗi cung ứng.
TPP đặt ra đích ban sơ là giảm 90% các loại thuế xuất nhập cảng giữa các nước thành viên trước ngày 1-1-2006 và đến năm 2015, mức cắt giảm sẽ là 0%. Việc luân chuyển hàng hóa giữa các nước tham dự sẽ dễ dàng hơn nhờ hàng rào quan thuế, hạn ngạch nhập khẩu và các biện pháp ưu đãi hàng nội địa được dỡ bỏ. Với đích đó, ích lợi từ TPP đem lại cho các nước tham gia đã rõ ràng. Bởi càng ít rào cản trong thương nghiệp và đầu tư đồng nghĩa với lợi nhuận tăng trưởng. Và chính những quy định trong TPP buộc các nước phải đưa ra các cam kết xúc tiến mạnh mẽ hơn cải cách phạm vi chính sách pháp luật về thương nghiệp và đầu tư. Đây chính là “bàn đạp” và cũng là nhịp để các nước còn thua kém hơn trong TPP vượt qua những rào cản của chính mình, theo kịp các nước và vươn ra hội nhập toàn cầu. Chính thành ra TPP được coi là Hiệp định giúp tăng cường hội nhập kinh tế khu vực, thúc đẩy các đích phát triển, tạo việc làm trong khuôn khổ một thỏa thuận cân bằng và toàn diện trong bối cảnh giữa các nước tham gia có chênh lệch về trình độ phát triển. Tham gia TPP các nước có dịp tiếp cận thị trường, thúc đẩy xuất khẩu, mở ra các dịp hiệp tác và đầu tư cho doanh nghiệp… Tuy nhiên, cùng với đó, TPP cũng tạo ra sức ép lớn về mở cửa thị trường, sức ép cạnh tranh đối với các doanh nghiệp, ngành, nghề công nghiệp, nông nghiệp hay dịch vụ… ở các nước được cho là kém phát triển hơn trong TPP. Cùng với đó là những quy định, tiêu chuẩn khe khắt trong TPP về một số lĩnh vực chẳng hạn như quyền sở hữu trí óc, vấn đề bảo hộ... Mà các nước phải tuân. Cuộc “mặc cả” khó khăn Chính những thách thức mà TPP tạo ra là lời giảng giải cho câu hỏi tại sao quá trình thương lượng về TPP lại bị kéo dài và khó khăn tới vậy. Rõ ràng các nước đều hiểu rằng, tự do thương nghiệp không hẳn chỉ đem lại những “trái ngọt” mà song hành với đó luôn là những nguy cơ và thách thức không hề nhỏ. Mỗi nước tham gia đàm phán TPP về bản chất là đang “mặc cả” để tránh hoặc giảm phần thua thiệt về mình. Sang 18 vòng thương thảo, 12 nước tham gia (Ô-xtrây-li-a, Bru-nây, Ca-na-đa, Chi-lê, Ma-lai-xi-a, Mê-hi-cô, Niu Di-lân, Pê-ru, Xin-ga-po, Mỹ, Việt Nam và Nhật Bản - nước mới tham gia thương thảo chính thức vào tháng 7 này), đã chốt được 5 vấn đề đó là: Tạo thuận tiện thương mại, thống nhất tiêu chuẩn, viễn thông, phát triển và doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ngoài ra, các nước cũng thống nhất được 9 vấn đề khác. Ngoại giả, các nước cũng đã thu hẹp được dị đồng liên hệ đến các vấn đề phức tạp như sở hữu trí óc, môi trường và doanh nghiệp quốc gia. Đây cũng chính là những vấn đề còn phải tiếp tục thương thuyết, Ngoài ra còn có các vấn đề hóc búa khác chưa đồng thuận là tiếp cận thị trường hay dỡ bỏ thuế quan, cần lao và thương nghiệp điện tử. Trong khuôn khổ thương thảo TPP, các nước phải đàm luận tổng cộng 29 vấn đề khác nhau. Ngoài ra, việc Nhật Bản đã chính thức dự thương thảo TPP cũng được dự báo sẽ khiến cuộc thương lượng khó khăn hơn và bị kéo dài thêm vì Nhật Bản có thể yêu cầu coi xét lại một số vấn đề mà các nước tham gia trước đây căn bản đã hợp nhất. Dự TPP đồng nghĩa với việc Nhật Bản phải mở cửa các ngành không có tính cạnh tranh như nông nghiệp. Hiện Nhật Bản vẫn không nhượng bộ trong vấn đề duy trì mức thuế cao đánh vào một số sản phẩm nông nghiệp nhập khẩu. “Sức hút” TPP Nếu được thành lập, TPP sẽ trở thành một trong những khu vực thương mại lớn nhất thế giới với hơn 792 triệu người, đóng góp gần 40% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của thế giới và khoảng 1/3 kim ngạch thương nghiệp toàn cầu. Dự định sau khi thành lập, TPP sẽ được mở rộng theo từng tuổi để xúc tiến hội nhập kinh tế sâu rộng hơn, tạo nền tảng chắc chắn để thành lập Khu vực thương nghiệp tự do (FTA) châu Á-Thái Bình Dương. Việc Nhật Bản quyết định dự TPP cho thấy sức hấp dẫn của khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang nổi lên như “đầu tàu” thúc đẩy kinh tế toàn cầu, đồng thời cũng góp phần làm gia tăng tầm quan yếu của TPP. TPP được đánh giá là cơ chế góp phần thúc đẩy lớn đối với việc định hình trật tự thương nghiệp mới ở châu Á. Hiện TPP đang lôi cuốn sự quan hoài của nhiều nước khác trong khu vực cũng đang ôm mong muốn tham gia thương thuyết. Trong số các nước dự thương thảo, Mỹ nổi lên là quốc gia “sốt sắng” hàng đầu, song cũng là một đối tác được cho là “khó chịu” nhất. Mỹ hiện đang rất mong muốn sẽ đạt được đích kết thúc thương thảo TPP trong năm nay. Cũng dễ hiểu vì ngoài lợi. Kinh tế đã quá rõ ràng, các đích địa chính trị của Oa-sinh-tơn khi tham gia TPP cũng không khó để nhận thấy. Ông Hui-Yi Tseng, nhà nghiên cứu tại Học viện Đông Á (Xin-ga-po) cho rằng, TPP là một trụ cột trong chính sách kinh tế của chính quyền Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma. Các chính sách này hiện đang đóng vai trò quan trọng trong “chiến lược xoay trục về châu Á”, một phần cũng vì lĩnh vực quân sự chưa đủ để hỗ trợ chiến lược tái thăng bằng của Mỹ. Một trong những đích của Mỹ tham dự TPP được giới phân tích nhóng đó là nhằm đối phó với những ảnh hưởng ngày một gia tăng về thương mại của Trung Quốc trong khu vực và thế giới. MAI NGUYÊN |
Thursday, August 1, 2013
TPP - “Cuộc chơi” thêm phức tạp đầy hấp dẫn
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment